5. Mijn groep maakt haar eigen, niet-helpende regels
"Mijn groep maakt haar eigen, niet-helpende regels" verwijst naar een dynamiek binnen groepen waarbij impliciete of expliciete normen ontstaan die contraproductief zijn voor samenwerking en vooruitgang. Deze normen kunnen ervoor zorgen dat vaste patronen in stand blijven, zelfs als ze de groep belemmeren. Soms ontstaat een sfeer waarin afwachten veiliger voelt dan initiatief nemen, of waarin bepaalde stemmen domineren terwijl anderen zich terugtrekken. Dit kan leiden tot stagnatie, frustratie en een gebrek aan eigenaarschap. Om deze dynamiek te doorbreken, is het nodig om bewust te kijken naar de onderliggende regels en daar het team als geheel verantwoordelijk voor te maken.
Situatie
Een team binnen een organisatie heeft de ongeschreven regel dat in vergaderingen altijd alles gezegd mag worden. Hoewel dit in eerste instantie positief lijkt, zorgt deze norm ervoor dat individuele behoeftes steeds de boventoon voeren. Hierdoor blijven onderwerpen die relevant zijn voor het bereiken van groepsresultaten aan de oppervlakte en blijft het team steken in een patroon van het-moet-voor-mij-wel-goed-voelen.
Aanpak
Met de oefening 'Ontdek de norm' uit Wat gebeurt hier nu eigenlijk? brengen de teamleden eerst anoniem hun eigen waarnemingen in kaart. Wat gebeurt er in vergaderingen? Welke gedragingen zie ik? Zijn deze helpend of belemmerend? Door deze norm expliciet te benoemen en gezamenlijk te onderzoeken via een gestructureerde werkvorm komt de groep op een veilige manier verder.
Resultaat
Door de norm te herkennen en bespreekbaar te maken, ontstaat ruimte voor bewuste keuzes in groepsgedrag. Het team kan besluiten om expliciet tijd in te bouwen voor verdieping en kritische vragen, bijvoorbeeld door vergaderingen te structureren met 'wat hoort bij een individu en wat hoort bij de groep' moment. Dit leidt tot meer bewustwording, betere besluitvorming en een cultuur waarin teamleden het onderscheid leren maken tussen ik en wij.